Finance, Planning & Control

Waar je ook werkt en in wat voor organisatie dan ook: (financiële) controle is van het allergrootste belang. Dit geldt de komende jaren zeker ook voor Nederlandse gemeenten, aangezien de gemeentelijke financiën onder druk staan. Dit komt mede door het Ravijnjaar en daarmee de onzekerheid over de bijdrage die de gemeenten mogen ontvangen vanuit het rijk. Zowel bestuurders als de ambtelijke organisatie hebben duidelijk inzicht nodig in de financiën en de kwaliteit van processen.  Met behulp van dat inzicht ontstaat beheersing. Dat geeft de rust en de ruimte om toekomstgerichte plannen te maken.

Wat is Planning & Control en waarom is het belangrijk?

Een planning- en controlcyclus (P&C) is een jaarlijks terugkerende cyclus, met als doel om het beleid en de bedrijfsvoering van de gemeente te beheersen. De cyclus dwingt tot het maken van plannen, de uitvoering te monitoren, bij te sturen waar nodig en te verantwoorden.

P&C binnen een gemeente, gemeenschappelijke regelingen of provincie zijn cruciale processen om te zorgen voor efficiëntie, effectiviteit en transparantie in het lokale bestuur. Het helpt bij het identificeren van kansen en zo continu te kunnen verbeteren. Dankzij een goede en zorgvuldige planning- en controlcyclus ben je als gemeente meer ‘in control’. Het vergroot de kans op het behalen van de gewenste (maatschappelijke) resultaten.

De onderdelen van een P&C Cyclus

01
Strategische planning
02
Operationele planning en budgettering
03
Monitoring en rapportage
04
Verant- woording
05
Evalueren en verbeteren

Strategische planning richt zich op de lange termijndoelen van de gemeente en hoe deze bereikt kunnen worden. Dit omvat het opstellen van een meerjarenplan, zoals een meerjarenbegroting, kadernota of specifieke beleidsnota’s, waarin de visie, missie en kernwaarden van de gemeente worden vastgelegd.

Strategische plannen worden vertaald naar operationele plannen en de daarvoor benodigde financiële middelen. Het is een proces van het toewijzen van financiële middelen aan verschillende gemeentelijke activiteiten en projecten. Het omvat de begrotingscyclus, met daarin gedegen inkomsten- en uitgavenramingen.

Continu toezicht houden op de uitvoering van plannen en budgetten is essentieel om ervoor te zorgen dat de gemeente op koers blijft. Dat gebeurt door het monitoren van (financiële) rapportages. Dit omvat het volgende:

  • Ontwikkelen van KPI’s (kritische procesindicatoren) om de voortgang te meten.
  • Analyseren van verschillen tussen de geplande en werkelijke prestaties.
  • Identificeren van oorzaken en corrigerende maatregelen.
  • Rapporteren aan de gemeenteraad, college, directie of management over de voortgang en financiële situatie.

Het afleggen van verantwoording aan de gemeenteraad is belangrijk voor transparantie en continuïteit. Dit houdt het volgende in:

  • Verzamelen van feedback van bestuurders, medewerkers, inwoners en ondernemers en leren van eerdere ervaringen om toekomstige plannen en processen te verbeteren.
  • Uitvoeren van audits om de juistheid en volledigheid van de financiële rapporten te waarborgen.
  • Opstellen van de jaarstukken waarin de financiële prestaties en de behaalde resultaten worden gepresenteerd.

Evaluatie is een onmisbaar onderdeel om te leren en vervolgens te verbeteren. De monitoring en verantwoording uit stap 3 en 4 geven inzicht in vragen hoe het met de financiële kant van de organisatie staat, wat de rapportages over de financiën zeggen en of ingrijpen eventueel nodig is. Dankzij de evaluatie zijn alle betrokkenen constant op de hoogte van het proces. Ook overleg je samen of de route nog steeds juist is.

Financiële functies die ondersteunen bij
de P&C Cyclus

Bij de P&C Cyclus zijn meerdere medewerkers betrokken, welke hieronder worden toegelicht.

Concern control

De concerncontroller verzamelt financiële gegevens, analyseert de financiële prestaties van de gehele gemeente en stelt rapportages op die inzicht geven in de financiële positie, budgetprojecties van de gemeente en adviseert het management en bestuur over rechtmatigheid, doelmatigheid en strategische keuzes.

Coördinatie planning en control

Een coördinator speelt een cruciale rol binnen de organisatie op het gebied van planning en realisatie van de planning- en controldocumenten. Een coördinator draagt zorg voor tijdigheid, kwaliteit en afstemming met de diverse stakeholders binnen de organisatie.

Business control

De businesscontroller is gesprekspartner op strategisch niveau op een beleidsterrein of domein. Businesscontrolling is actief betrokken bij de business vanaf het begin van elk proces tot aan de besluitvorming.

Financial control

De financial controller houdt zich bezig met alle financiële aspecten, zoals financiële rapportages, investeringsanalyses, kostenverrekkingen, balansen, winst- en verliesrekeningen, begrotingen, jaarrekeningen en meerjarenplannen.

AO/IC

Administratieve Organisatie en Interne Controle zorgen voor transparante bedrijfsprocessen. De Administratieve Organisatie omvat alle procedures, werkinstructies, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden binnen de organisatie en toont aan hoe processen zijn ingericht.

De Interne Controle of Verbijzonderde Interne Controle (VIC) is de onafhankelijk controle rol die bepaalt of de processen in de praktijk ook zo werken en uitgevoerd worden als zou moeten.

Uitdagingen

De lokale overheid staat voor diverse uitdagingen bij het implementeren van effectieve planning en control, zoals:

  • Complexiteit van wet- en regelgeving: voldoen aan de eisen van nationale en EU-wetgeving.
  • Budgettaire krapte: omgaan met beperkte financiële middelen in tijden van lagere bijdragen vanuit de Rijksoverheid.
  • Veranderende behoeften van de maatschappij: inspelen op de dynamische behoeften en verwachtingen van de lokale burgers en ondernemers.

Ondersteuning bij Finance, Planning & Control

Bij Haute Equipe hebben we financiële adviseurs in huis om jouw organisatie bij finance, planning & control te ondersteunen. In het verleden hebben we ondersteuning geboden voor bovenstaande functies bij meerdere gemeenten in Nederland.