Adviestraject – Levendige en toekomstbestendige dorpen

Opdrachtgever
Gemeentelijke organisatie
Domein
Integraal advies
Onderwerp
Leefbaarheid
Adviseur(s)
  • Masja Cohen
  • Dian Sudarmanto

Hoe houd je dorpen levendig en toekomstbestendig?

Hoe hou je als gemeente je dorp levendig, nu en in de toekomst? Deze kwestie vraagt bij steeds meer lokale overheden de aandacht. Om deze uitdaging aan te gaan is een domein-overstijgende aanpak nodig. Adviseur Masja Cohen beet zich samen met Dian Sudarmanto in deze grote opgave vast. Het leverde een op maat gemaakt advies op voor een gemeente, zodat inwoners blijvend kunnen genieten van levendige dorpen.

Adviestraject levendige dopren | Haute Equipe

01 Vraag

De gemeente, bestaande uit 17 dorpen en 28 buurtschappen, heeft in het coalitieakkoord vier opgaven centraal gesteld. Eén daarvan is ‘Hoe houden we onze dorpen levendig’. Een opgave met als doel de sterke gemeenschap en de levendigheid in de dorpen te behouden en toekomstbestendig te maken. Masja werd via Haute Equipe als adviseur ingezet om deze opgave handen en voeten te geven. Zij nam daarbij, toen nog trainee, Dian mee in haar opdracht.

02 Inzicht

Allereerst vond er een inventarisatie in de interne organisatie op ambtelijk en bestuurlijk niveau plaats, om in kaart te brengen wat van belang werd gevonden voor deze opgave. Daaruit bleek voor Masja al snel dat er achter de initiële vraag nog een aantal voorliggende interne stappen nodig waren om tot een gedragen opgave te kunnen komen. Zo ontbrak er bijvoorbeeld een centrale plek met kwantitatieve informatie over hoe de dorpen er op diverse domeinen en thema’s cijfermatig voorstonden; welke voorzieningen zijn er nu? Hoe worden deze gebruikt? Hoe zijn de toegangswegen er naartoe? Wanneer deze informatie wel beschikbaar was, bleek dit niet centraal inzichtelijk. Bovendien heerste er intern een verschillend beeld over de definitie van ‘levendigheid’ voor de dorpen. Verder bleek integraal (domein-overstijgend) werken alsook bewonersparticipatie nog geen geïntegreerd onderdeel van de organisatie te zijn. De gemeente had op dat moment ook nog een aantal andere prioriteiten die alle aandacht opeisten.

De daadwerkelijke vraag achter de initiële vraag lag dus bij het creëren van draagvlak en een gedeeld beeld over de opgave binnen de gemeente. Dat vereiste een sterke basis voor interne integrale samenwerking tussen de verschillende domeinen en het inzichtelijk maken van de toegevoegde waarde van bewonersparticipatie. Dus; eerst een stap terug, om vervolgens met twee stappen vooruit te kunnen.

03 Aanpak

Om de opgave behapbaar en uitvoerbaar te maken, is allereerst geadviseerd deze op te knippen in drie fasen:

Fase 1: Het ontwikkelen van dorpsfoto’s, resulterend in een dashboard met een integraal beeld van hoe de dorpen er voorstaan op de diverse beleidsdomeinen en thema’s. Dit dashboard werd gebaseerd op objectieve data. Daarnaast leverde het meeliften met een ander lopend onderzoek over de beleving van de dorpen door bewoners (met weliswaar een ander doel) als side-effect een eerste beeld op van wat bewoners onder ‘levendigheid’ verstaan.

Fase 2: Het starten van een participatietraject op basis van de dorpsfoto’s, om zo verder te achterhalen wat voor de inwoners, maatschappelijke partners en ondernemers de diverse dorpen levendig maakt.

Fase 3: Het komen tot een bestuursopdracht (dorpsagenda’s).
Naast het advies om de opgave op te knippen, was een belangrijk onderdeel van de aanpak het organiseren van bijeenkomsten. Dat deed Masja samen met Dian om de interne organisatie domein-overstijgend op één lijn te krijgen en zo te achterhalen wat volgens hen levendige dorpen zijn. Daar zaten collega’s uit diverse domeinen soms voor het eerst met elkaar aan tafel en hoorden van elkaar waar ze mee bezig waren. Op die manier ontstond er verbinding tussen domeinen. Daarnaast maakten ze een ronde langs de wethouders, de gemeentesecretaris en de burgemeester om ook daar hun beeld van wat dorpen levendig maakt te achterhalen. Dian was als trainee vanuit Haute Equipe zowel betrokken bij deze opgave, als bij twee andere programma’s van de gemeente; Wonen Welzijn Zorg en Inclusiviteit van de gemeente. Daar kreeg zij veel mee over de uitdagingen en ambities die in andere domeinen speelden, wat van toegevoegde waarde was om deze opgave integraal aan te vliegen.

Daarnaast werd aandacht besteed aan het creëren van goodwill bij interne collega’s, door de bijeenkomsten die georganiseerd werden als olievlek te laten uitbreiden binnen de organisatie. Het al bestaande enthousiasme en nut en noodzaak van een klein groepje ambtenaren werd hierbij ingezet om, ondanks de andere prioriteiten en beperkte capaciteit, dit onderwerp toch op de diverse agenda’s te krijgen.

De tweede fase bestaat uit een participatietraject. Hierin zal de mening van inwoners, maatschappelijke partners en ondernemers worden gepeild over de benodigdheden voor het levendig en toekomstbestendig houden van de dorpen. Haute Equipe maakte hier een conceptplan voor.

De laatste fase zal resulteren in dorpsagenda’s waarmee wordt besloten wie wat gaat doen om de dorpen levendig te houden.

04 Advies

Door de grote opgave op te splitsen werd deze beheersbaar, zodat de gemeente de toekomstige fases zelfstandig kan uitvoeren. Het resultaat van dit traject is een concreet advies, toegesneden naar de mogelijkheden binnen de gemeentelijke organisatie, om deze klaar te stomen voor integraal werken en participatietrajecten.

Door bovenstaande aanpak kreeg een ambitieuze opgave concrete invulling met onderdelen die inwoners vooropstelt en waarmee de gemeente deze opgave kan ombouwen tot een programma dat hun dorpen levendig houdt. Als externe adviseur bracht Masja zowel verschillende domeinen als organisatielagen samen met als belangrijkste uitkomst dat de vervolgstappen omarmd worden door collega’s van de gemeente.

Deze client case is geanonimiseerd, gezien het proces binnen de gemeente met de raad nog gaande is.

Hulp bij adviestrajecten?

Wil je ondersteuning bij domein-overstijgende adviestrajecten? Onze adviseurs bieden graag ondersteuning. Neem gerust eens contact op met Senior Adviseur Masja Cohen.

Masja Cohen - Adviseur Sociaal Domein | Haute Equipe
Jouw adviseur voor dit thema
06 – 83 63 80 40

Cases waar we trots op zijn

EFRO-subsidie Fieldlab Vertical Farming 2.0
Subsidies

EFRO-subsidie Fieldlab Vertical Farming 2.0

We hielpen Fieldlab Vertical Farming bij het verkrijgen van een EFRO-subsidie om hun kennispositie te verstevigen.
Foto gemeente Kampen @Foto Tennekes 1
Subsidies

Verbeterd subsidieproces – Gemeente Kampen

De gemeente Kampen voelde de noodzaak om hun subsidieproces te herzien. Onze juridisch adviseurs boden ondersteuning.
Koeien in de wei
Subsidies

Succesvolle EIC subsidieaanvraag – Chaincraft

ChainCraft was in 2023 één van de slechts vier Nederlandse bedrijven die een EIC Accelerator subsidie ophaalde.
Alle cases