Een rechtvaardige energietransitie
Hoe culturele factoren een grote rol spelen in de energietransitie
'We moeten meer verantwoordelijkheid nemen', wordt steeds vaker een standpunt, en vormt een groter wordende discussie in de media. Als het gaat om bosbranden, CO2-uitstoot, de energietransitie: wie is er uiteindelijk verantwoordelijk? Helaas is het in de praktijk niet zo dat de grootste vervuiler ook daadwerkelijk betaalt, en al helemaal niet de meeste verantwoordelijkheid neemt. Kwetsbare bevolkingsgroepen, waaronder migratiegemeenschappen, dragen veel vaker de lasten van klimaatvervuiling en worden vaker onrechtmatig behandeld [1]. Maar ironisch genoeg, 'vervuilen' zij in veel mindere mate. Hoe gaan we dit scheefgroeiende dilemma oplossen?
We leven in Nederland al eeuwen in een diverse multiculturele samenleving. Ondanks dat, merk ik dat er in strategisch energiebeleid weinig aandacht is voor de impact van culturele verschillen vanuit de samenleving. Als we strategische besluiten nemen rondom de energietransitie, wordt er vaak gekeken naar duidelijk meetbare criteria zoals het inkomen, de leeftijd of levensfasen van bewoners, en of men in een huur op koopwoning woont. Dit zijn zeker essentiële factoren om rekening mee te houden, maar er wordt weinig aandacht besteed aan sociale factoren, zoals culturele verschillen, die vaak een cruciale rol spelen bij draagvlak vanuit de samenleving. Veel culturele gemeenschappen, zoals in mijn onderzoek de Spaanstalige gemeenschap, hebben van origine een hele andere kijk op het milieu dan wij hier in Nederland. Ook spelen culturele handelingen binnenshuis, zoals koken en douchen, een rol bij de manier waarop er omgegaan wordt met het gebruik van energie. Tijdens mijn onderzoek ben ik erachter gekomen dat deze onschuldige verschillen veel gevolgen hebben over het wel of niet begrijpen van de energietransitie, en het wel of niet actief meewerken en mee participeren. In mijn onlangs verschenen artikel in de trouw, waarin ik uitvoerig beschrijf hoe de Spaanstalige gemeenschap in de Bijlmer de Amsterdamse energietransitie ervaart, komen deze verschillen duidelijk naar voren.
De overheid zal er goed aan doen hier meer aandacht aan te besteden. Als inspiratie heb ik als bijlage van mijn masteronderzoek een beknopt beleidsadvies geschreven, waarin ik aanbevelingen geef om te experimenteren met verschillende aanpakken, om zo de Spaanstalige gemeenschap in de Bijlmer beter te kunnen betrekken bij de energietransitie. Belangrijk is, dat sommige aanbevelingen een systematische aanpak op regionaal of nationaal niveau vereisen. Daarbij komt dat sommige aanbevelingen een grote investering vragen in tijd of geld en er daarom soms keuzes gemaakt moeten worden. Is Nederland bereid om deze grote investeringen en veranderingen op te brengen en de verantwoordelijkheid naar zich toe te trekken? De tijd zal het leren.
Ben je nieuwsgierig naar mijn hele onderzoek, of heb je behoefte om naar aanleiding van dit stuk hierover verder te praten? Stuur mij een e-mail of neem contact met mij op via LinkedIn.
Terug naar overzicht
