Juiste zorg en begeleiding rondom opvang
Als gevolg van de Russische invasie in Oekraïne zijn veel mensen uit Oekraïne gevlucht naar Nederland. De meeste Oekraïense vluchtelingen worden opgevangen in gemeentelijke opvanglocaties. Het landelijke tekort aan opvanglocaties legt ook in Zaanstad druk op de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Pauline Kroes, adviseur sociaal domein bij Haute Equipe, werd ingeschakeld om de zorg rondom de Oekraïense vluchtelingen en het begeleidingsvraagstuk dat daarmee gepaard gaat in goede banen te leiden.

01 Uitdaging
De gemeente is gebonden aan een wettelijke opvangplicht voor Oekraïense vluchtelingen en wordt daardoor, in deze tijd van schaarste, geconfronteerd met de uitdaging om voldoende opvangcapaciteit te realiseren. Ook voor ontheemden is zorg en begeleiding noodzakelijk. Om dit te realiseren, is samengewerkt met diverse partners uit het werkveld, zodat een integrale aanpak kon worden geboden. In dit kader is er aandacht voor zowel de fysieke als mentale gezondheid van de ontheemden. Echter, in sommige gevallen kan er sprake zijn van overlastgevend gedrag, wat vraagt om een gecoördineerde respons en gerichte maatregelen. De opvangplicht houdt in dat ook overlastgevers moeten worden ondergebracht. Dat brengt extra uitdagingen met zich mee, vooral gezien de nabijheid van andere bewoners, waaronder kinderen. De uitdaging ligt hierbij in het bieden van de juiste zorg om een veilige en leefbare omgeving voor alle bewoners in de opvanglocaties te waarborgen. De gemeente Zaanstad zag zich geconfronteerd met verantwoordelijkheden die verder reiken dan het traditionele takenpakket. Haute Equipe werd daarom ingeschakeld om Zaanstad bij dit zorg- en begeleidingsvraagstuk te ondersteunen.
02 Oplossing
Pauline heeft ervaring in zorg en begeleiding en versterkt als externe adviseur vanuit het team projectmanagement de gemeentelijke projectgroep ‘Opvang Oekraïne’. Deze groep is opgezet om alle aspecten van de opvang te coördineren, waarbij verschillende expertises samenkomen om de benodigde rollen te vervullen. Allereerst heeft Pauline bijgedragen aan de realisatie en inrichting van verschillende opvanglocaties. Vervolgens ging ze aan de slag met het coördineren van zorg en begeleiding op deze locaties, met speciale aandacht voor het omgaan met overlastgevend gedrag. Pauline heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van protocollen en processen voor de omgang met overlast. Deze richtlijnen helpen medewerkers te bepalen hoe, wanneer en met wie zij moeten ingrijpen, waardoor conflicten worden geminimaliseerd en de veiligheid in de opvanglocaties zoveel mogelijk gewaarborgd blijft. Met haar achtergrond in zorg en begeleiding weet ze welke partijen ze per casus met elkaar moet verbinden en kon ze gerichte adviezen geven over de casuïstiek.
Daarnaast zijn er regionale bestuurlijke en ambtelijke afspraken gemaakt met de veiligheidsregio. Tweewekelijks komen de gemeenten bijeen om de zorg- en begeleidingskwesties te bespreken en gezamenlijk verbeterpunten door te voeren. Een voorbeeld hiervan is het fenomeen ‘spookbewoners’. Op opvanglocaties komt het regelmatig voor dat personen wel ingeschreven staan, maar feitelijk niet verblijven. Hierdoor wordt een bed bezet gehouden zonder dat het daadwerkelijk wordt gebruikt. Pauline heeft samen met collega’s gewerkt aan het beperken hiervan. Hiervoor is een proces ontwikkeld om dit probleem zo veel mogelijk tegen te gaan.
03 Resultaat
De gemeente heeft na het uitbreken van de oorlog op korte termijn opvangplekken gerealiseerd, zodat ontheemden beschikking kregen over een veilig onderkomen. Naarmate de abrupte crisistijd verstreek en er meer tijd was om de locaties en benodigde zorg en begeleiding te optimaliseren, zorgde de ontwikkeling van protocollen en de betrokkenheid van meerdere zorgpartners voor een betere voorbereiding op de uitdagingen binnen de opvanglocaties. Er kwam zo meer inzicht in wanneer en met welke gemeentelijke afdelingen en zorgaanbieders een casus aangepakt moet worden. Het stelt gemeente Zaanstad in staat om sneller en op de juiste manier in te grijpen, wat de veiligheid en leefbaarheid in de opvanglocaties verhoogt.
Ondersteuning nodig bij asielopvang?
Wil je ondersteuning bij opvang? Neem gerust eens contact op met Adviseur Sociaal Domein Pauline Kroes.
Meer over asielopvang