Een jaar Tozo: een terugblik en onze ervaringen
Op 27 februari 2020 werd de eerste coronabesmetting in Nederland gemeld. Iedereen kan zich de gebeurtenissen in de periode hierna nog goed herinneren. Van de eerste persconferentie waarbij Irma Sluis een BN’er werd, het hamsteren bij de supermarkten, de intelligente lockdown en het opbouwen van groepsimmuniteit, tot het klappen voor de zorgmedewerkers.
De horeca, detailhandel, sport- en fitnessclubs, sauna's, coffeeshops en casino’s dienden te sluiten. Ook het uitoefenen van bijna alle contactberoepen werd verboden. Om de ondernemers te ondersteunen tijdens de coronacrisis, heeft het kabinet meerdere maatregelen ingesteld. De Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo) is één van de maatregelen. De regeling is voor zelfstandig ondernemers, waaronder zzp’ers. Het voorziet in een aanvullende uitkering voor levensonderhoud als het inkomen door de coronacrisis tot onder het sociaal minimum daalt. En in een lening voor bedrijfskapitaal om liquiditeitsproblemen als gevolg van de coronacrisis op te vangen.
De Tozo-regeling wordt door de gemeenten uitgevoerd. Aangezien de verwachting was dat de Tozo-regeling een tijdelijke maatregel was, werd door veel gemeenten de keuze gemaakt om de regeling door eigen personeel te laten uitvoeren. Uit allerlei geledingen werd een Tozo team samengesteld. Totdat bleek dat de coronacrisis ‘iets’ langer duurde. Onder andere de gemeente ’s- Hertogenbosch besloot om de uitvoering van de Tozo-regeling in de markt te zetten en wij als Haute Equipe hebben ons hierop ingeschreven. Sinds 1 juni 2020 zijn we druk bezig om alle werkzaamheden rond de Tozo-regeling uit te voeren. In eerste instantie hebben wij voor onze Tozo opdracht in ‘s- Hertogenbosch 17 Fte geleverd. In de tussentijd is dit aantal tot 6 Fte geslonken.
De Tozo kent een lichte toets. Bij beoordeling van de aanvraag wordt met name uitgegaan van de verklaring van de ondernemer. Dat vloeit voort uit het doel van de regeling; zoveel mogelijk ondernemers bijstaan die de gevolgen van de coronacrisis direct voelen. Wanneer de ondernemer verklaart zichzelf niet te kunnen voorzien in zijn of haar levensonderhoud en voldoet aan de belangrijkste criteria zoals geldige verblijfstitel, woonplaats in de gemeente, geldige legitimatie en geldige KvK-inschrijving, wordt er zo snel mogelijk overgegaan tot toekenning van de uitkering. Alles om de gevolgen van de coronacrisis zoveel mogelijk te beperken.
Om diezelfde reden moest de regeling zo snel mogelijk worden opgezet. Dat zorgde bij gemeenten voor veel extra werk met een op dat moment nog onbekende regeling die zijn grondslag vindt in de participatiewet. Er was weinig tijd voor inhoudelijke controle, omdat de verwerkingstermijn van de aanvragen zo kort mogelijk moest zijn. De onbekende regeling, de korte termijn waarop deze tot uitvoering moest worden gebracht en de lichte toetsing van de aanvragen, maken dat toetsing op rechtmatigheid een uitdaging werd.
Als Haute Equipe werken we inmiddels naast de gemeente ’s Hertogenbosch met veel plezier in de gemeenten Eindhoven, Rotterdam en Waddinxveen aan de uitvoering van de Tozo-regeling. De werkzaamheden bestonden in het begin vooral uit het verwerken van mutaties en het beoordelen van Tozo aanvragen. Hierbij werden we in een korte tijd ingewerkt in de systemen om de ondernemers te voorzien in de wijzigingen in hun uitkering.
De voorwaarden van de verschillende Tozo regelingen zijn een aantal keer veranderd (Tozo 1,2,3 & 4). Om een voorbeeld te benoemen, tijdens de Tozo 1 periode (1-3-2020/01-6-2020) hoefde het partnerinkomen niet bij de beoordeling van de Tozo aanvraag te worden meegenomen. En dat is nu wel het geval.
De gemeenten hebben betalingen van het Rijk ontvangen, deze betalingen moeten uiteraard verantwoord worden en er vindt een controle plaats op de rechtmatigheid. Om een voorbeeld te geven, de gemeente ‘s-Hertogenbosch heeft tot en met heden om en nabij € 15.000.000 aan Tozo levensonderhoud verstrekt en om en nabij € 1.000.000 aan kredieten. Inmiddels zijn we daarom ook druk bezig met de rechtmatigheidscontroles, verantwoording, IB-signalen, heronderzoeken en de heroriëntatie van ondernemers die begeleid willen/gaan worden naar een baan in loondienst.
Als adviseurs halen we veel energie uit het ondersteunen van ondernemers. Haute Equipe heeft altijd het maatschappelijk resultaat voor ogen. Dat wij hier bij het uitvoeren van de Tozo-regeling aan kunnen bijdragen, maakt ons trots. Het blijft een moeilijke en vreemde tijd, maar gelukkig mogen er steeds meer branches doen waar zij goed in zijn: ondernemen met een glimlach!
Iris Peut, Niels de Boer en Damian van Laar
Terug naar overzicht
